Lễ mừng cơm mới của dân tộc Mường ở Vân Hồ

Chủ nhật - 15/10/2023 03:15 214 0

Những cuối tháng 9, đầu tháng 10 dương lịch, khi bà con đang tất bật thu hoạch vụ lúa mới cũng là lúc đồng bào dân tộc Mường ở xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ trang trọng sửa soạn nghi lễ mừng cơm mới, để tạ ơn trời đất, thần linh cho mưa thuận gió hòa, vụ mùa bội thu, đời sống nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Lễ mừng cơm mới của dân tộc Mường ở Vân Hồ

Theo quan niệm của người Mường, sau khi gặt lúa xong và đem về nhà, bữa cơm đầu tiên nấu từ gạo mới được dâng lên cúng ông bà tổ tiên. Ở mỗi vùng, người Mường làm lễ mừng cơm mới lại có những nét riêng biệt. Đối với người Mường ở Vân Hồ, không thực hiện nghi lễ rước vía lúa mà chỉ làm lễ cúng cơm mới khi mùa màng đã thu hoạch xong.
Ông Mùi Văn Hùng, Bản Hang Trùng I, Vân Hồ cho biết: Lễ mừng cơm mới được tổ chức sau khi thu hoạch vụ mùa. Dù được mùa hay mất mùa, các gia đình người Mường ở đây đều làm lễ cúng cơm mới để dâng lên ông bà, tổ tiên.
Tùy vào điều kiện của mỗi gia đình mà mâm lễ cúng cơm mới cũng được sửa soạn và bày biện theo cách riêng, nhưng nhất định phải có cơm được nấu từ gạo mới, gà, tôm, thịt lợn và đặc biệt là món canh măng chua nấu cá, món cúng chính trong lễ mừng cơm mới. Người Mường rất coi trọng nghi lễ này, thế nên việc xem ngày và cúng thường phải nhờ các bậc cao niên, người có uy tín và am hiểu tục lệ ấn định thời gian. Sau khi gia chủ chuẩn bị xong đồ lễ, Thầy cúng trong trang phục chỉnh tề, đại diện cho gia chủ đứng trước bàn thờ hành lễ và tấu đọc văn khấn
Trong lễ mừng cơm mới, đại diện cho gia đình, Thầy cúng Đinh Văn Khánh bắt đầu bài tế lễ với những lời khấn đầy trang nghiêm và thành kính: lúa gạo là tinh hoa của đất trời, là sản phẩm nuôi sống con người, và hôm nay con cháu mang những gì ngon nhất, đẹp nhất cúng trời đất, mời tổ tiên, cảm tạ các vị thần đã mang đến cho gia đình, bản làng vụ mùa no ấm. Cầu tổ tiên, thần thánh phù hộ cho mùa màng tiếp theo được mưa thuận gió hòa.
Nghi lễ cúng kết thúc, các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau cùng thưởng thức thành quả lao động của mình. Ngoài các thành viên trong gia đình, gia chủ còn mời bà con hàng xóm sang dự Lễ mừng cơm mới để động viên nhau tích cực trong lao động sản xuất, mùa màng bội thu. Đối với những gia đình còn khó khăn, Lễ mừng cơm mới được gói gọn trong phạm vi gia đình, nhưng vẫn rất trang nghiêm và thành kính.
Ông Mùi Văn Hùng, Bản Hang Trùng I, Vân Hồ thông tin thêm: Lễ mừng cơm mới và Lễ cúng cầu may đầu năm mới là hai nghi lễ lớn nhất của dân tộc Mường ở Vân Hồ. Ngoài mang ý nghĩa giáo dục con cháu nhớ về cội nguồn và tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên thì đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình sum họp, quây quần bên nhau mừng thành quả lao động sau một vụ làm ăn vất vả…
Là 1 trong 5 dân tộc chủ yếu sinh sống tại huyện Vân Hồ, cũng như các dân tộc khác, bà con dân tộc Mường ở xã Vân Hồ luôn nỗ lực, đoàn kết, cùng nhau giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Lễ mừng cơm mới năm nay, bà con được mùa, bản trên xóm dưới ai cũng phấn khởi, tươi vui. Tin rằng, với tấm lòng thành kính cùng sự cần cù trong lao động sản xuất, đời sống của nhân dân sẽ ngày càng ấm no, hạnh phúc, là tiền đề vững chắc để góp sức xây dựng quê hương phát triển, xứng đáng là xã trung tâm của huyện Vân Hồ.

Nguồn tin: T/h: Minh Huệ (Trung tâm TTVH huyện)